Bij staatsbosbeheer komen de telefoontjes voortdurend binnen. Bezorgde boswachters, over het hele land verspreid, melden zich met de laatste tellingen in natuurgebieden. Ze zijn bijna overal dramatisch laag.

Waar boswachters vroeger honderden konijnen telden, zien ze er nu nog twee of drie, zegt Angelique van Helvoort van Staatsbosbeheer. Dode konijnen treffen ze wel meer aan. We horen uit het hele land dat het erg slecht gesteld is met deze dieren. In Noord-holland is het ernstig. Maar ook in Oost-Brabant en de omgeving van het Lauwersmeer

De zeer besmettelijke konijnenziekte VHS (Viraal Haemorrhagisch Syndroom) waart nu ruim tien jaar in Nederland rond en richt meer schade aan dan de al langer bestaande beruchte virusziekte myxomatose. De dieren sterven acuut aan bloedstolsels in lever of nieren of gaan na een paar dagen pijnlijden dood.

Professionele konijnenfokkers nemen maatregelen om een uitbraak van het virus dat onder wilde konijnen huishoudt, op hun bedrijf te voorkomen. De Nederlandse Organisatie van Konijnenhouders (NOK) waarschuwt de entingen van de dieren niet te laten verlopen en de transportwagens goed schoon te houden.

In de vrije natuur slaat VHS hard toe. Een uitbraak van de epidemie, die telkens weer in een ander gebied oplaait, kanmeer dan 70 procent van de konijnen in een gebied uitroeien, vertelt Siebren Siebenga, bioloog bij de Koninklijke Nederlandse Jagers vereniging Gebieden verwilderen en worden door gras overwoekerd doordat de konijnen het groen niet kort houden. Reden voor de Socialistische Partij om deze week minister Veerman van Landbouw om actie te vragen. Veerman weigert dat, omdat hij erop rekent dat de konijnen het virus zelf overwinnen. Bij eerdere virusinfecties, bijvoorbeeld in de jaren vijftig, is dat ook gebeurd, haalt de minister aan. In een aantal gebieden in Nederland heeft de konijnenpopulatie bovendien niet te lijden van VHS.

Dus is dat allemaal niet zo erg? Tja, wat is erg, zegt Siebenga.Plagen komen altijd voor en konijnen vermenigvuldigen zich razendsnel, weten we allemaal. Uiteindelijk wordt er wel immuniteit opgebouwd zodat de populatie zich herstelt. Overigens is gebleken dat Engelse wilde konijnen wel immuun zijn voor het virus. Niemand kan dit verklaren, maar zij hebben antilichamen.

Ook Frans Kleyn van Willigen, dierenarts voor de Gezondheidsdienst voor Dieren in Deventer en gespecialiseerd in konijnen, is niet direct wanhopig. Natuurlijk, het is een gevaarlijk virus dat muteert en grote vormen aanneemt. Het kan bijna een hele populatie aantasten.

Maar er bestaat een vaccin, waar bijna alle tamme moederkonijnen mee ingeënt worden. Bovendien hebben hele jonge konijnen een natuurlijke resistentie. Dus het aantal konijnen loopt terug, maar verdwijnt niet. Het is ook weleens anders geweest: een konijnenplaag is ook geen pretje.